1957 Questionnaire response by Richard Roberts

Description

Responses to a 1957 questionnaire created by the Welsh Folk Museum and distributed by Anglesey Rural Community Council, and completed by Richard Roberts from Bryngwran, Anglesey, on the subject area of 'a typical work day in years gone by'.

---

Transcription

[MS 344_0001 ]

 

Beth oedd amser codi arferol?

5 (yn y gaeaf), 5.30 yn yr haf

A godai pawb yr un amser?

Y gwnsion a’r morwynion

A wneid unrhyw waith cyn brecwast?

Yn y gaeaf dwfnhau yr anifeiliaid a bwydo, a hefyd glanhau y stabl a’r beudu

Pa bryd oedd amser brecwast? 

Am chwech

Beth a fwyteid i frecwast?

Bara llaeth neu brwas bara ceirch

A fyddai pawb yn cael yr un bwyd?

Y gweision yn y briws [ nis pwydderu] ddim am y gegin bwrdd

A oedd hi’n arferiad i gadw dyletswydd?

Nid ym mhob lle, mi fyddai yr hwsmon yn gofyn am bendith mewn ambell fferm

Pa bryd yn ystod y dydd y cedwid dyletswydd?

Yn y bore os y byddai hynny yn cymryd lle

Pwy fyddai’n cymryd rhan?

Dynion a fyddai yn arfer a bod yn gyhoeddus yn yr Eglwsyi

A gymerai pawb ran yn ei dro?

Na nid pawb

A oedd hi’n arferiad i gymryd bwyd rhwng brecwast a chinio?

Na fyddai

Os felly, pa fwyd?

-

Beth oedd enw’r pryd?

-

Ym mh’le y bwyteid ef?

-

A oedd amser arbennig i’r pryd hwn?

-

Am faint o’r gloch yr oedd cinio, fel arfer?

Am haner dydd

A fyddai pawb yn cael yr un bwyd?

Mae yn debyg na fyddai, am nad oedd pawb yn bwyta yn yr un lle

Beth oedd y bwyd cyffredin amser cinio?

Tatws llaeth a bara menyn, dipyn o gig ar y Sul

A fyddai pawb yn bwyta yn yr un lle?

Na fyddennt

A oedd enw arall ar ginio?

Pryndawnfwyd

 

 

[MS 344_0002]

A fyddech chwi’n bwyta cinio yn y caeau o gwbl?

Na fydden

Os felly, a oedd y bwyd yn wahanol?

-

Sut oedd galw’r dynion o’r caeau i’r ty i gael eu cinio?

Crogen, ei chwythu

Am faint o’r gloch yr oedd pryd y prynhawn?

Pedwar o gloch yn y cynheaf

Beth oedd yr enw, neu’r enwau, arno?

Cynyswyd, neu te

Beth a fwyteid?

Bara a menyn

Ym mh’le y bwyteid y pryd bwyd hwn?

Ar y cae

Am faint o’r gloch yr oedd pryd gyda’r nos?

Am wyth o’r gloch

Beth oedd yr enw (neu’r enwau) arno?

Uwd

Beth a fwyteid iddo?

Uwd llaeth neu lefrith

Pwy fyddai yno? (Y gweision er enghraifft?)

Yr hwsmon, ail was, ar certwyr y porthwr ac eraill dros y cynhaeaf

Sut y byddai’r gwaith beunyddiol yn ffitio i mewn?

Yn y gaeaf, pump yn y bore tan yr haf chwech yn y bore hyd hwyr amser cynhaeaf neu o chwech hyd chwech amser arall

Pa amser a wneid y godro?

Chwech y bore a pump y prydnawn

A fyddid yn dyrnu â ffust?

byddai

Pa amser ar y dydd y byddai’r gwragedd yn ymweld â’u cymdogion?

Unrhyw amswer

A beth am y dynion?

Dim llawer o amswer i weld neb

Beth oedd yr enw yn eich ardal am fynd i alw ar bobl fel hyn? (Yn rhai ardaloedd defnyddir y geiriau ‘cerdded tai’ neu ‘cymowta’, er enghraifft)

Cerdded tai

Sut yr oedd pobl yn eu difyrru eu hunain gyda’r nos yn eu cartrefi?

Yn y haf os y byddai amser yn yr ardd.  Yn y gaeuaf am y gwely (gwaith a gwely)

Am faint o’r gloch yr eid i’r gwely?

Am nawr o’r gloch

A wneid unrhyw waith gyda’r nos ar yr aelwyd?

Dim llawer o amser  wneud dim

A oedd bwyd gwahanol yn y gaeaf a’r hâf?

Nag oedd